Over Leven: Je begraaft geen leefijd

Snel aankleden. Voor het fatsoen even een tandenborstel door de mond. En vijf minuten later zit ik in de auto. Onderweg naar de woning van mijn moeder. En ritje van maximaal twee kilometer. Ik presteer het om met mijn rijangst de maximumsnelheid binnen de bebouwde kom ruimschoots te overschrijden.
 
Een paar minuten later parkeer ik mijn auto voor ‘De Overlaat’. De verzorgingsflat van mijn moeder. Voor de ingang staat heel intimiderend een ambulance. Ik bel aan en via de intercom hoor ik mijn broer. Hij doet de deur open. Ik neem de trap naar de tweede verdieping en loop de balustrade op richting de woning van mijn moeder. Broer en schoonzus staan al in de deur. Naarmate ik dichterbij kom zie ik ze beiden het hoofd schudden. “Het is al afgelopen” zegt mijn broer als ik bij hen aankom. “Je mag nog niet naar binnen, ze zijn nog met haar bezig, maar ze is al overleden.” Ik bel mijn vrouw om haar te laten weten dat mijn moeder is overleden. Zij is thuisgebleven bij onze dochter.
 
De rest van de gezinsleden komen ook aan bij de flat. Het ambulancepersoneel vertrekt, na ons allemaal netjes gecondoleerd te hebben. Wij kunnen naar binnen.
En daar ligt ze op haar bed. Bewegingsloos. Alsof ze slaapt, maar dan zonder adem te halen. Dood.
We staan met z’n allen bij haar bed. Ook stil. Nog in verwarring. Zo ineens is het afgelopen.
 
De nachtverpleger legt ons uit wat er is gebeurd. Ze werd niet lekker. Heeft op haar alarm gedrukt. Hij zag bij binnenkomst al aan de blik in haar ogen dat het niet goed zat. Snel gehandeld. Familie en 112 gebeld. Op het toilet zakt zij in elkaar en is als het ware in de armen van de verpleger uit het leven weggegleden. Hartstilstand. Ze had een ‘niet reanimeren verklaring’ toen ze daar kwam wonen.
 
En nu ligt ze daar. Wij moeten handelen. Een huisarts met nachtdienst belt aan. Zij moet moeder officieel ‘doodverklaren’. We bellen met de begrafenisondernemer. Die komt even later met een hulp om moeder netjes ‘af te leggen’ samen met een schoonzus. We maken afspraken voor de rest van de dag. Om vier uur vertrekken we allemaal weer naar huis. In de war, met vragen maar ook berusting: Op de leeftijd van 87 jaar zo mogen sterven is ook wel mooi. Hoe raar het woord ‘mooi’ in deze context ook klinkt. Tot twee maal toe genezen van borstkanker. Een angst die altijd blijft. Haar grootste wens was niet weer zo ziek te worden. Dat is haar gelukt, ons moedertje.
 
Moeder ligt tot aan de begrafenis in haar slaapkamer opgebaard. Gewoon op haar bed. Fijn dat dit kan. Als de behoefte er is, kun je er naar toe gaan. Ik heb heel wat tijd doorgebracht naast haar bed. Gewoon kijken, nadenken en afscheid nemen. Het gemis is er niet minder om, maar het verzacht het verdriet. Ook toen ze de dag voor haar begrafenis in haar kist lag kon ik wel uren naar haar kijken.
 
In goed overleg met de uitvaarbegeleider hebben we alles in harmonie kunnen regelen. Je leeft in een roes. Maar het zijn goede momenten samen met broers en zussen. Er is ook ruimte voor lachen. Dat mag en is ook nodig. We droegen bij de begrafenis zelf haar kist. Dat is waardevol. Het helpt bij de verwerking.
 
Moeder werd 87 jaar. Een mooie leeftijd zoals dat in de volksmond heet. Maar je begraaft wel je moeder. Je begraaft geen leeftijd.